BİRLEŞME
Birleşme, devrolunan şirketin malvarlığı karşılığında, bir değişim oranına göre devralan şirketin paylarının, devrolunan şirketin ortaklarınca kendiliğinden iktisap edilmesiyle gerçekleşir. Birleşmede en az bir şirket tasfiyesiz sona erer. Birleşmeyle devralan şirket devrolunan şirketin malvarlığını bir bütün halinde devralır.
Birleşme iki türlü olur;
1. Bir ticaret şirketinin diğerini devralması, “devralma şeklinde birleşme”
2. Ticaretşirketlerinin yeni bir şirket içinde bir araya gelmeleri “yeni kuruluş şeklinde birleşme”
Ticaret şirketleri ile ticareti işletmelerde aşağıda yer alan hallerde yapılan birleşmeler geçerli birleşmeler olarak kabul edilmektedir.
- Sermaye şirketlerinin; başka bir sermayeşirketiyle, kooperatifle, devralan şirket olmak şartıyla kollektif ve komanditşirketlerle,
- Şahıs şirketlerinin; başka bir şahısşirketiyle, devrolan şirket olmak şartıyla sermaye şirketleriyle ve kooperatiflerle,
- Kooperatiflerin; başka bir kooperatifle, sermaye şirketiyle, devralan şirket olmak şartıyla şahıs şirketiyle,
- Devrolunan olmak şartıyla bir ticari işletmenin, bir ticaretşirketiyle.
Tescil için gerekli belgeler;
1. Genel kuruldan 30 gün önce devrolunan/devralan şirketin yukarıdaki örneğe uygun olarak verilmiş bulunan inceleme hakkına ilişkin ilanın yayınlandığı sicil gazetesi fotokopisi,
(Birleşmeye katılan her şirket, incelemeye sunulan belgelerin nereye tevdi edildiklerini ve nerelerde incelemeye hazır tutulduklarını, tevdi edildiği tarihten en az üç iş günü öncesinden, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile şirket sözleşmesinde öngörülen gazetede ilan edilmesi zorunludur. Aynıilanda bütün ilgililerin birleşme belgelerini inceleyebilme haklarının olduğu açıkça işaret edilir. Bu hususlar, internet sitesi kurma zorunluluğuna tabi sermaye şirketlerinin internet sitelerinde de yayımlanır.
Birleşmeye katılan şirketlerden her biri, merkezleriyleşubelerinde ve halka açık anonim şirketler ise Sermaye Piyasası Kurulunun öngöreceği yerlerde, genel kurul kararından önceki otuz gün içinde; birleşme sözleşmesini, birleşme raporunu ve son üç yılın yılsonu finansal tablolarıyla yıllık faaliyet raporlarını, gereğinde ara bilançolarını; ortakların, intifa senedi sahipleriyle şirket tarafından ihraç edilmiş bulunan menkul kıymet hamillerinin, menfaati bulunan kişilerin ve diğer ilgililerin incelemesine sunmakla yükümlüdür. Bu belgeler internet sitesi açmaya zorunlu olan sermaye şirketlerinin internet sitelerinde de yayımlanır. )
2. Birleşme sözleşmesinin devralan ve devrolunan şirketlerin genel kurullarınca onaylanmasına ilişkin kararların noter onaylı örnekleri (2 nüsha),
3. Taraflarca imzalı birleşme sözleşmesi (1 nüsha),
4. Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde, devralan ve devrolunan şirket için bu izin veya uygun görüş yazısı,
5. Devralan şirketin birleşme sebebiyle yapılacak sermaye artırımının tescili için gerekli belgeler,
6. Devralan şirket bakımından; Birleşmenin yeni kuruluş şeklinde yapılması halinde yeni şirketin kuruluş belgeleri,
7. Devralan/Devrolunan şirketin sermayesinin karşılıksız kalıp kalmadığına, şirket özvarlığının tespitinin veşayet devrolunan şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı malvarlığının bulunması halinde bunların gerçeğe uygun değerlerinin tespitinin yapıldığı YMM veya SMMM raporu ile faaliyet belgesi; denetime tabi şirketlerde ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu; alacaklıların alacaklarının tehlikeye düşmediğinin ispat edildiği raporun ibraz edilmemesi halinde ise, söz konusu alacakların teminat altına alındığına dair yönetim organı beyanının verilmesi gerekmektedir.
Raporda;
- Birleşmeye taraf şirketlerin sermayelerinin karşılıksız kalmadığı, birleşme işleminin şirketlerin alacaklılarının haklarını koruduğu,
- Devrolunan şirketin tasfiye halinde olması halinde, mal varlığının pay sahipleri arasında dağıtımına başlanmadığı, birleşme işleminin şirket alacaklılarının haklarını koruduğu ve devir alan şirketin sermayesinin karşılıksız kalmadığı,
- Devrolunan şirketin sermayesiyle kanuni yedek akçeleri toplamının yarısı zararla kaybolmuş veya borca batıklık durumunda olması halinde, devir alan şirketin kaybolan sermayeyi veya borca batıklık durumunu karşılayacak miktarda serbestçe tasarruf edebileceği öz varlığa sahip bulunduğu hususlarının yer alması gerekmektedir.
8. Devrolunan şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesini ve bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgilerini ve değerlerini içeren beyan;
Şayet söz konusu hususlar yok ise; özel sicile kaydı gereken mal ve hakların bulunmadığına dair beyan.
9. Birleşmeye taraf olan şirketlerce, alacaklılara alacaklarının güvence altına alınmasını isteme hakkı tanınmasına ilişkin örneğe uygun olarak hazırlanacak ilan metinlerinin, 7’şer gün arayla sicil gazetesinde 3 defa yayınlanmasını sağlamak üzere tescil belgeleri ile birlikte müdürlüğe verilmesi gerekmektedir. Alacaklılara yapılacak ilk ilanların birleşme kararının tesciline ilişkin ilanlarla birlikte aynı sicil gazetesinde yayımlanmasızorunludur. (örnek)
10.Birleşmeye taraf olan tüm şirketlerin yönetim organları tarafından, ayrı ayrıya da birlikte hazırlanan birleşme raporunun, şirketlerin kayıtlıbulunduğu müdürlüklere verilmesi gerekir.
- Birleşme nedeni ile yapılan sermaye artırımında henüz ödeme tarihleri gelmemiş öncek sermayenin ödenmiş olma şartı aranmamaktadır.
- Birleşme işlemlerinde ayni sermaye konulmasına dair hükümler uygulanmaz.
- Birleşme sözleşmesine genel kurul onayından önce geçerli olacağına dair hüküm konulamaz. Bunun tek istisnası Kanunun 155 ve 156. maddesinde belirtilen kolaylaştırılmış şekilde yapılan birleşme işlemidir.
- Birleşme sözleşmesinin imzalandığı tarih ile bilanço günü arasında6 aydan fazla zaman geçmişse veya son bilançonun çıkarılmasından sonra, birleşmeye katılan şirketlerin malvarlıklarında önemli değişiklikler meydana gelmişse, birleşmeye katılan şirketler tarafından Kanunun 144. maddesindeki hükümler doğrultusundan ara bilançonun çıkarılmasızorunlu olup ara bilançoya göre yapılan değerlendirmeye ilişkin YMM veya SMMM raporu sunulur.
- 4.11.2012 tarih ve 28457 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”hükümlerinde yer alan ölçütlere uyan şirketlerin, birleşme işleminin kabulüne ilişkin tüm ortaklarının katılımıyla yapılan, genel kurullarında;
- TTK m.147/4 uyarınca; tüm ortakların onaylaması halinde Birleşme Raporu düzenlenmesinden ve
- TTK m.149/5 uyarınca; tüm ortakların onaylaması halinde inceleme hakkının kullanılmasından vazgeçilebilir.
Ancak şirketin Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletme ölçütünü karşıladığına, yani küçük ve orta büyüklükteki işletme olduğuna dair Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Raporu veya Yeminli Mali Müşavir Raporu ile faaliyet belgesinin ibraz edilmesi gerekmektedir.
|
Genel kurulda şirket sözleşmesinde daha ağır bir nisap öngörülmemişse birleşme sözleşmesinin;
1) Pay senetleri menkul kıymet borsalarında işlem gören anonim şirketlerde sermayenin en az dörtte birinin temsil edilmesi şartıyla toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğu ile,
2) Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, esas veya çıkarılmış sermayenin çoğunluğunu temsil etmesi şartıyla, genel kurulda mevcut bulunan oyların dörtte üçüyle,
3) Bir kooperatif tarafından devralınacak sermaye şirketlerinde, sermayenin çoğunluğunu temsil etmesi şartıyla, genel kurulda mevcut bulunan oyların dörtte üçüyle,
4) Limited şirketlerde, sermayenin en az dörtte üçünü temsil eden paylara sahip bulunmaları şartıyla, tüm ortakların dörtte üçünün oylarıyla,
5) Kooperatiflerde, verilen oyların üçte ikisinin çoğunluğuyla; ana sözleşmede ek ödeme ve başka edim yükümlülükleri ya da sınırsız sorumluluk kabul edilmiş veya bunlar mevcut olup da genişletilmişse kooperatife kayıtlı tüm ortakların dörtte üçünün kararıyla,
onaylanmalıdır.
|
|
Birleşme sözleşmesinde yer alması gereken hususlar;
1)Birleşmeye katılan şirketlerin ticaret unvanlarını, kayıtlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğü ve ticaret sicil numarası, vergi numarası, şirket türlerini, merkez adresi; yeni kuruluş yolu ile birleşme halinde, yeni şirketin türünü, ticaret unvanını ve merkez adresini,
2) Şirket paylarının değişim oranını, öngörülmüşse denkleştirme tutarını; devrolunan şirketin ortaklarının, devralan şirketteki paylarına ve haklarına ilişkin açıklamaları,
3) Devralan şirketin, imtiyazlı ve oydan yoksun payların sahipleriyle intifa senedi sahiplerine tanıdığı hakları,
4) Şirket paylarının değiştirilmesinin şeklini,
5) Birleşmeye iktisap edilen payların, devralan veya yeni kurulan şirketin bilanço karına hak kazandığı tarihi ve bu isteme ilişkin bütün özellikleri,
6) Gereğinde Kanunun 141. madde uyarınca ayrılma akçesini,
7) Devrolunan şirketin işlem ve eylemlerinin devralan şirketin hesabına yapılmış sayılacağı tarihi,
8) Yönetim organlarına ve yönetici ortaklara tanınan özel yararları,
9) Gereğinde sınırsız sorumlu ortakların isimleri,
10) Birleşme sözleşmesinin tarihi.
|
|
Birleşme raporunda yer alması gereken hususlar;
1) Birleşmenin amacı ve sonuçları,
2) Birleşme sözleşmesi,
3)Şirket paylarının değişim oranı ve öngörülmüşse denkleştirme akçesi; devrolunan şirketlerin ortaklarına devralan şirket nezdinde tanınan ortaklık hakları,
4) Gereğinde ayrılma akçesinin tutarı ve şirket pay ve ortaklık hakları yerine ayrılma akçesi verilmesinin sebepleri,
5) Değişim oranının belirlenmesi yönünden payların değerlemesine ilişkin özellikler,
6) Gereğinde devralan şirket tarafından yapılacak artırımın miktarı,
7)Öngörülmüşse, devrolunan şirketin ortaklarına, birleşme dolayısıyla yüklenecek olan, ek ödeme ve diğer kişisel edim yükümlülükleri ile kişisel sorumluluklar hakkında bilgi,
8) Değişik türdeki şirketlerin birleşmelerinde, yeni tür dolayısıyla ortaklara düşen yükümlülükler,
9) Birleşmenin, birleşmeye katılan şirketlerin işçileri üzerindeki etkileri ile mümkünse bir sosyal planın içeriği,
10) Birleşmenin, birleşmeye katılan şirketlerin alacaklıları üzerindeki etkileri,
11) Gerekiyorsa, ilgili makamlardan alınan onaylar.
12) Devrolunan şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarının listesini ve bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgileri içeren beyan;
Şayet söz konusu hususlar yok ise; özel sicile kaydı gereken mal ve hakların bulunmadığına dair beyan.
|
Kolaylaştırılmış şekilde birleşme;
UYARI:
— Kolaylaştırılmış şekilde birleşme sadece sermaye şirketleri için geçerlidir.
— Yeni kuruluş sureti ile birleşmelerde geçerli değildir.
1) Devralan sermaye şirketinin devrolunan sermaye şirketinin oy hakkı veren bütün paylarına veya bir şirket ya da bir gerçek kişi veya kanun yahut sözleşme dolayısıyla bağlı bulunan kişi grupları, birleşmeye katılan sermaye şirketlerinin oy hakkı veren tüm paylarına sahiplerse sermayeşirketleri kolaylaştırılmış şekilde birleşebilirler.
|
Birleşme sözleşmesinde yer alması gereken hususlar;
1) Birleşmeye katılan şirketlerin ticaret unvanlarını, kayıtlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğü ve ticaret sicil numarası, vergi numarası, şirket türlerini, merkez adresi; yeni kuruluş yolu ile birleşme halinde, yeni şirketin türünü, ticaret unvanını ve merkez adresini,
2) Gereğinde Kanunun 141. madde uyarınca ayrılma akçesini,
3) Devrolunan şirketin işlem ve eylemlerinin devralan şirketin hesabına yapılmış sayılacağı tarihi,
4) Yönetim organlarına ve yönetici ortaklara tanınan özel yararları,
5) Gereğinde sınırsız sorumlu ortakların isimleri,
|
- Şirketler; birleşme raporu düzenlemek ve inceleme hakkını sağlamak ile bu birleşme sözleşmesini genel kurulların onayına sunmak zorunda değillerdir.
- Kanunun 156. maddesi uyarınca kolaylaştırılmış usulle birleşen sermaye şirketlerinde birleşme sözleşmesinin genel kurul onayına sunulmaması halinde birleşmenin kabul edildiğine, kolaylaştırılmış birleşme usulünün uygulandığına ve bu usulün kanunun hangi maddesine göre uygulandığına ve bunun dayanağına ilişkin bilgiye dair, anonim şirketlerde yönetim kurulu/ limited şirketlerde müdürler kurulu kararının noter onaylı örneğinin müdürlüğe verilmesi gerekmektedir.
- Birleşmeye taraf olan şirketlerin yönetim organları tarafından birleşme sözleşmesinin imzalanması ile eş zamanlı olarak birleşme kararı alınır alınmaz, her şirketin yönetim organı, tescil için kayıtlı bulunduklarımüdürlüğe başvurur.
- Birleşme nedeni ile yapılan sermaye artırımında; anonim ve limited şirketlerin sermaye artırımına ilişkin ana sözleşme değişikliği prosedürü uygulanacağından sermaye artırımına ilişkin belgeler de ibraz edilmelidir. Ancak önceki sermayesinin ödenmiş olma şartıaranmaz.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alınmak suretiyle tescil için istenen belgeler;
1.Birleşme kararı( devreden ve devrolan şirketlerin herbiri için ayrı ayrı noter tasdikli 2 nüsha)
2.Taraflarca imzalı birleşme sözleşmesi (1 nüsha),
3. Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde, devralan ve devrolunan şirket için bu izin veya uygun görüş yazısı,
4. Devralanşirketin birleşme sebebiyle yapılacak sermaye artırımının tescili için gerekli belgeler,
5. Devrolunanşirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlıbulunan mal ve haklarının listesini ve bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgilerini ve değerlerini içeren beyan;
Şayet söz konusu hususlar yok ise; özel sicile kaydı gereken mal ve hakların bulunmadığına dair beyan.
6.Birleşmeye taraf olan şirketlerce, alacaklılara alacaklarının güvence altına alınmasınıisteme hakkı tanınmasına ilişkin örneğe uygun olarak hazırlanacak ilan metinlerinin, 7’şer gün arayla sicil gazetesinde 3 defa yayınlanmasını sağlamak üzere tescil belgeleri ile birlikte müdürlüğe verilmesi gerekmektedir. Alacaklılara yapılacak ilk ilanların birleşme kararının tesciline ilişkin ilanlarla birlikte aynı sicil gazetesinde yayımlanması zorunludur.EK 2
7. Kanunun 156. maddesi uyarınca kolaylaştırılmış usulle birleşen sermaye şirketlerinde birleşme sözleşmesinin genel kurul onayına sunulmaması halinde birleşmenin kabul edildiğine, kolaylaştırılmış birleşme usulünün uygulandığına ve bu usulün kanunun hangi maddesine göre uygulandığına ve bunun dayanağına ilişkin bilgiye dair, anonim şirketlerde yönetim kurulu/ limited şirketlerde müdürler kurulu kararının noter onaylı örneğinin müdürlüğe verilmesi gerekmektedir.
2) Devralan sermaye şirketinin devrolunan sermaye şirketinin oy hakkı veren paylarının en az yüzde doksanına sahipse azınlıkta kalan pay sahipleri için; Devralan şirkette bu payların denk karşılığı olan paylar verilmesi şirket payları yanında, Kanunun 141 inci maddesine göre, şirket paylarının gerçek değerinin tam dengi olan nakdî bir karşılık verilmesinin önerilmiş olması ve Birleşme dolayısıyla ek ödeme borcunun veya herhangi bir kişisel edim yükümlülüğünün yahut kişisel sorumluluğun doğmaması, hâlinde bütün paylarına veya bir şirket ya da bir gerçek kişi veya kanun yahut sözleşme dolayısıyla bağlı bulunan kişi grupları, birleşmeye katılan sermayeşirketlerinin oy hakkı veren tüm paylarına, sahiplerse sermaye şirketleri kolaylaştırılmış şekilde birleşebilirler.
|
Birleşme sözleşmesinde yer alması gereken hususlar;
1) Birleşmeye katılan şirketlerin ticaret unvanlarını, kayıtlı bulunduğu ticaret sicil müdürlüğü ve ticaret sicil numarası, vergi numarası, şirket türlerini, merkez adresi; yeni kuruluş yolu ile birleşme halinde, yeni şirketin türünü, ticaret unvanını ve merkez adresini,
2) Şirket paylarının değişim oranını, öngörülmüşse denkleştirme tutarını; devrolunan şirketin ortaklarının, devralan şirketteki paylarına ve haklarına ilişkin açıklamaları,
3) Gereğinde Kanunun 141. madde uyarınca ayrılma akçesini,
4) Devrolunan şirketin işlem ve eylemlerinin devralan şirketin hesabına yapılmış sayılacağı tarihi,
5) Yönetim organlarına ve yönetici ortaklara tanınan özel yararları,
6) Gereğinde sınırsız sorumlu ortakların isimleri,
|
- Şirketler; birleşme raporu düzenlemek ve bu birleşme sözleşmesini genel kurulların onayına sunmak zorunda değillerdir. Ancak inceleme hakkının birleşmenin tescili için ticaret siciline yapılacak başvurudan 30 gün önce sağlanmış olması şarttır.
- Kanunun 156. maddesi uyarınca kolaylaştırılmış usulle birleşen sermaye şirketlerinde birleşme sözleşmesinin genel kurul onayına sunulmamasıhalinde birleşmenin kabul edildiğine, kolaylaştırılmış birleşme usulünün uygulandığına ve bu usulün kanunun hangi maddesine göre uygulandığına ve bunun dayanağına ilişkin bilgiye dair, anonim şirketlerde yönetim kurulu/ limitedşirketlerde müdürler kurulu kararının noter onaylı örneğinin müdürlüğe verilmesi gerekmektedir.
- Kanunun 155/2. maddesi uygulanıyorsa a ve b bentlerinin yerine getirildiği hususu kararda belirtilmeli.
- Birleşmeye taraf olan şirketlerin yönetim organları tarafından birleşme sözleşmesinin imzalanması ile eş zamanlı olarak birleşme kararı alınır alınmaz, her şirketin yönetim organı, tescil için kayıtlı bulunduklarımüdürlüğe başvurur.
- Birleşme nedeni ile yapılan sermaye artırımında; anonim ve limited şirketlerin sermaye artırımına ilişkin ana sözleşme değişikliği prosedürü uygulanacağından sermaye artırımına ilişkin belgeler de ibraz edilmelidir. Ancak önceki sermayesinin ödenmiş olma şartı aranmaz.
Yukarıda yer alan açıklamalar dikkate alınmak suretiyle tescil için istenen belgeler;
1. Genel kuruldan 30 gün önce devrolunan/devralan şirketin ekteki EK 1örneğe uygun olarak verilmişbulunan inceleme hakkına ilişkin ilanın yayınlandığı sicil gazetesi fotokopisi,
2. Taraflarca imzalı birleşme sözleşmesi (1 nüsha),
3. Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde, devralan ve devrolunan şirket için bu izin veya uygun görüş yazısı,
4. Devralanşirketin birleşme sebebiyle yapılacak sermaye artırımının tescili için gerekli belgeler,
5. Devrolunanşirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlıbulunan mal ve haklarının listesini ve bunların kayıtlı olduğu siciller ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin bilgilerini ve değerlerini içeren beyan;
Şayet söz konusu hususlar yok ise; özel sicile kaydı gereken mal ve hakların bulunmadığına dair beyan.
6. Birleşmeye taraf olan şirketlerce, alacaklılara alacaklarının güvence altına alınmasınıisteme hakkı tanınmasına ilişkin örneğe uygun olarak hazırlanacak ilan metinlerinin, 7’şer gün arayla sicil gazetesinde 3 defa yayınlanmasını sağlamak üzere tescil belgeleri ile birlikte müdürlüğe verilmesi gerekmektedir. Alacaklılara yapılacak ilk ilanların birleşme kararının tesciline ilişkin ilanlarla birlikte aynı sicil gazetesinde yayımlanması zorunludur.(örnek)